COPD

De afkorting van COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een chronische longziekte en een verzamelnaam voor onder andere longziekten zoals, chronische bronchitis, astma en longemfyseem. Deze longaandoeningen zijn blijvend en de longfunctie gaat versneld achteruit.

Bij COPD zijn de longen en de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen toe ontstoken. Hierdoor wordt er meer slijm aangemaakt waardoor het ademhalen lastiger gaat, en er ook longblaasjes verloren gaan. Longblaasjes zorgen ervoor dat het zuurstof wat ingeademd wordt, in het bloed komt, zodat bij het uitademen afvalstoffen (koolstofdioxide) verloren gaan.

De symptomen van COPD zijn:

benauwdheid;
hoesten;
kortademig zijn;
slechte voedingstoestand;
ongewenst gewichtsverlies of gewichtstoename;
chronische vermoeidheid.

Roken is vaak de oorzaak van COPD. Maar ook erfelijke ziekte of slecht behandelde astma kunnen een oorzaak van COPD zijn. Vaak is er bij COPD ook een medicamenteuze behandeling. Deze behandeling bestaat vaak uit luchtwegverwijders, ontstekingsremmers en slijmoplossers. Deze medicatie zorgt ervoor dat de vernauwde luchtwegen zich kunnen verwijden.

De klachten bij COPD zijn afhankelijk van het stadium waarin de aandoening zich bevindt. Het GOLD-stadium, onderscheidt vier stadia bij COPD. GOLD staat voor Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease en wordt bepaald aan de hand van spirometrie. Dit is een methode om de longvolume te meten.

Gold Stadium		Ernst
Stadium I	Licht COPD	Lichte beperking van de luchtstroom
Stadium II	Matig COPD	Beperkte luchtstroom met klachten als hoesten, slijm en kortademigheid
Stadium III	Ernstig COPD	Beperking van de luchtstroom is erg verminderd, bovenstaande klachten zijn toegenomen
Stadium IV	Zeer ernstig COPD	Ernstige vermindering van de luchtstroom, heeft invloed heeft op hart en vaten

Het advies aan patiënten met COPD is vaak stoppen met roken. Dit kan voor veel patiënten een moeilijke stap zijn om te doen. Stoppen met roken vertraagd namelijk de versnelde achteruitgang van de longfunctie.
Luchtweginfecties met virussen en bacteriën en bijwerkingen van medicijnen kunnen het ziektebeeld verergeren, vooral bij patiënten met ernstig COPD, kunnen een verergering van de klachten veroorzaken, vooral bij patiënten met ernstig COPD.

COPD & lichaamsgewicht

De Body Mass Index (BMI) geeft de verhouding aan tussen uw gewicht en lengte. De waarde geeft aan of u een gezond gewicht heeft.

Bij COPD-patiënten is het goed als de BMI tussen de 21 en 30 ligt. Een verminderde voedingstoestand is aanwezig bij patiënten met een BMI onder de 21. Voor ongewenst gewichtsverlies wordt het volgende criterium aangehouden:

meer dan 5% binnen een maand;
meer dan 10% in het afgelopen halfjaar.

Gewichtsverlies
Bij COPD is het van het belang om op het gewicht te letten. Gewichtsverlies kan leiden tot ondergewicht wat vervolgens weer kan leiden tot afname van de spiermassa. Hierbij gaat het om de ademhalingsspieren maar ook om de spieren in armen en benen.

Gewichtsverlies ontstaat doordat:

uw lichaam behoefte heeft aan extra energie, door een verhoogd energieverbruik door de ontstekingen of medicatie;
u minder eet als gevolg van kortademigheid, chronische vermoeidheid en angst.

Gewichtstoename
Bij COPD is het ook van belang om op gewicht te blijven. Overgewicht kan ervoor zorgen dat kortademigheid en benauwdheidklachten erger worden. Andere gevolgen van overgewicht in combinatie met COPD zijn:

rugklachten;
gewrichtsklachten;
ontstaan van slaapapnoe (perioden van ademstilstand tijdens de slaap).

Bij de gewichtsreductie is het belangrijk om het behoud van de spiermassa te behouden of te verhogen.

Gewichtstoename ontstaat doordat:

uw lichaam door de klachten van de COPD, minder behoefte heeft aan energie terwijl u blijft eten wat u gewend was;
de klachten als kortademigheid en vermoeidheid ervoor zorgen dat u minder beweegt dan normaal;
het gebruik van medicatie ervoor zorgen dat u meer eetlust krijgt en vocht vasthoudt.

Eiwitten, calcium en vitamine D
Eiwitten spelen een belangrijke rol in de voeding van COPD-patiënten. Eiwitten zijn de bouwstoffen voor het lichaam. Het eten van voldoende eiwitten in combinatie met voldoende beweging zorgt ervoor dat de spieren behouden blijven of verhogen. Eiwitrijke voedingsmiddelen zijn melkproducten, kaas, vlees(waren), vis, ei en noten.

Mensen met COPD hebben een verhoogd risico op osteoporose ( botontkalking). Osteoporose verhoogt het risico op botbreuken. U heeft een verhoogd risico op osteoporose als u weinig lichamelijk actief bent of bepaalde medicijnen gebruikt, zoals sommige ontstekingsremmers. Deze ontstekingsremmende medicatie zorgen voor minder botaanmaak en minder calciumopname in de darmen. Om dit proces tegen te gaan, is het belangrijk dat uw voeding voldoende calcium bevat.

Rol van de diëtist
De kortademigheid, het hoesten en de vermoeidheid kunnen allemaal invloed hebben op hoeveel u eet en hoeveel voeding u nodig heeft. De behandeling van COPD is erop gericht de klachten enigszins te verminderen en uw gewichtsverlies of gewichtstoename te beperken. De diëtist van MediCor Diëtetiek zal u dan ook een voedingsadvies geven dat aan uw behoefte voldoet. Het voedingsadvies is gebaseerd op een gezonde voeding met extra aandacht voor eiwitten, calcium en vitamine D, eventueel in combinatie met medicatie.