Vegetarische voeding

In Nederland zijn ruim 150.000 mensen naar eigen zeggen vegetariër. Daarnaast is er een groep van circa een miljoen Nederlanders die aangeven minder dan een keer per week vlees of vis te eten. De keuze om geen vlees en vis te eten kan verschillende motieven hebben zoals religieuze of ethische redenen, maar ook vanwege de gezondheid, duurzaamheid en voedselveiligheid.

Vegetarisme wordt op twee manieren onderscheiden. De meeste vegetariërs eten geen vlees en vis, maar maken wel gebruik van andere dierlijke producten zoals melk en eieren. Naast deze vorm van vegetarisme bestaat er ook veganisme. Veganisme is een voeding zonder dierlijke producten. Daarnaast onderscheiden sommige vegetariërs zich door bijvoorbeeld wel vis(pescotariër) te eten.

Voor- en nadelen
Er zijn verschillende redenen om minder of geen vlees te eten. In het Hindoeïsme en het Boeddhisme wordt alles dat leeft als heilig beschouwd. Veel aanhangers van deze religies kiezen er daarom voor om geen vlees en vis te eten.
Een voordeel van een vegetarisch voedingspatroon is dat het diervriendelijker en minder milieubelastend is. Vergeleken met vlees worden er bij de productie van noten,  peulvruchten (bv. soja) en granen die worden verwerkt in vleesvervangers, minder broeikasgassen uitgestoten. Ook wordt er minder land gebruikt. Bovendien hoeven er geen dieren geslacht te worden.

Dierlijke producten bevatten veel ziektekiemen(zoals campylobacter en salmonella) die een voedselinfectie kunnen veroorzaken. Door juiste bereiding kan dit risico zo veel mogelijk worden voorkomen. Ook op groenten en fruit kunnen ziektekiemen voorkomen, maar de kans daarop is veel kleiner dan bij vlees en vis.

Vlees en vis bevatten veel voedingsstoffen die onmisbaar voor het lichaam zijn. Denk daarbij aan eiwit,ijzer, zink, vitamine B1, vitamine B12, vitamine D en visvetzuren. Een goede vegetarische voeding kan deze voedingsstoffen uit andere bronnen halen. Het is goed mogelijk om een volwaardige vegetarische voeding te hebben. Maar dit is niet altijd even makkelijk en vereist aandacht voor de voeding. U zult opzoek moeten gaan voor vervanging van deze voedingsstoffen.

Vitamine B12 tekort is een van de meest voorkomende tekorten bij vegetariërs, met name bij veganisten. Dat komt omdat vitamine B12 alleen in dierlijke producten aanwezig is. Tekort aan vitamineB12 kan leiden tot bloedarmoede en andere aandoeningen.

Een ander tekort dat vaak wordt gezien bij vegetariërs is een te kort aan ijzer. IJzer komt zowel in vlees als in groenten en fruit voor maar het ijzer uit vlees wordt makkelijker opgenomen in het lichaam. Een te kort aan ijzer kan onder meer vermoeidheid en kortademigheid veroorzaken.

Door vleesvervangers te gebruiken krijgt u meer vezels binnen en minder zout en verzadigde vetten. Dit komt doordat de vleesvervangers vaak uit plantaardige producten bestaan in plaats vanuit dierlijke. Uit onderzoek is gebleken dat vegetariërs ten opzichte van vleeseters minder vaak sterven aan hart- en vaatziekten, maar eenzelfde kans hebben op het krijgen van kanker.

Rol van de diëtist
De diëtist kan u helpen om een volwaardige vegetarische voeding samen te stellen. U kunt samen overleggen over uw voorkeuren en de verschillende opties. De diëtist kent de alternatieve bronnen van verschillende voedingsstoffen en kan u helpen om gezond, volwaardig en gevarieerd te eten.